Bán đảo Thủ Thiêm cách trung tâm TPHCM chỉ một con sông Sài Gòn, nơi đây từng có bề dày lịch sử trong quá trình hình thành và phát triển. Thủ Thiêm trước đây còn chưa có tên cụ thể. Điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, vùng đất này phần lớn là sình lầy, trũng thấp, cây cối mọc um tùm. Năm 1802, khi Vua Gia Long lên ngôi, những người bị triều đình tầm nã ở phương Bắc vào Nam rất nhiều, họ trốn sang bán đảo này ẩn nấp.

Năm 1864, giao thông trên sông Sài Gòn trở nên phức tạp, nhiều tàu lớn ra vào thường xuyên nên cột cờ Thủ Ngữ được xây dựng bên bờ Tây sông. Trước ngày đất nước thống nhất, bến phà Thủ Thiêm chỉ có 4 chiếc, sau này được tăng cường thêm 3 chiếc nữa. Ngày nay phà được thế bằng cây cầu Thủ Thiêm và hầm sông Sài Gòn.

Năm 1996, vùng đất này bắt đầu đưa vào quy hoạch phát triển khu đô thị Thủ Thiêm. Hai năm sau công tác đo đạc, đền bù giải tỏa bắt đầu được UBND TPHCM bắt tay vào thực hiện. Cuộc sống người dân nơi đây cũng bắt đầu những ngày khốn khổ, nhiều gia đình đã rơi nước mắt.

Thủ Thiêm là nơi dạy cho tôi quá nhiều điều về thành phố này. Nơi đây ngập nước mỗi đợt triều cường lên, ngập sâu mút mùa, xe máy đi lúc đó có khi nước ọc quả ca bô xe, rồi dắt bộ cả đám lếch thếch trên đường ngày mưa. Và cũng trong con nước lụp ngụp ấy, mấy ông già, cậu trai, có bữa cả một cặp đôi tung tăng xách cần ra đường… câu cá. Họ cười đùa, họ cầm cái xô đựng cá, vui đùa rồi ra về. Có cả những người câu cá nghiêm túc, là đi kiếm ăn thật, ra gần bờ sông xổ mẻ lưới xong là về. Cứ vậy, thiên hạ nào phóng ô tô nước bắn tứ tung thì cứ phóng, ai rảnh hơi nàn rỗi câu cá thì cứ câu. Vui vậy.

Có những buổi chiều đi bộ ra phà cũ, tôi thấy Sài Gòn lộng lẫy như em gái trẻ mình đầy trang sức đắt tiền, long lanh phủ nắng lên mặt sông, xa hoa khi đèn khách sạn bung nở từ bờ phồn hoa quận 1 qua, rồi cứ đà đó mà phóng vút vào đêm tối, đắm đuối như thiêu thân, hoang dại như một cơn hứng tình lộng lẫy. Đâu đó trên tầng thượng Majestic chắc mấy em gái Phillippines hát dở cũng đã bắt đầu rơi vào cơn men của bar rượu trước mấy khách Tây già rướm lệ khi nghe tiếng hát nhại nhóm Modern Talking zui nhộn mấy chục năm trước. Đó là bên kia bờ, là gò bồng đảo rờ rỡ của Sài Gòn.

Còn Thủ Thiêm vẫn đang nín thở trong buổi chiều sụp mí mắt. Những người đứng sát bờ sông từ Thủ Thiêm thường ra tìm chỗ thoáng mát, hoặc đang cố hiểu thành phố này theo một cách khác, từ vết thương lở lói rặt bóng những ngôi nhà đã tan tành xác pháo, đã mang tên họ kẻ tái định cư, đã rời dòng sông đi về một miền nào chẳng rõ. Chốn ấy, chỉ còn là một dấu hỏi lạ lùng, hoang vắng đầy ý định nghiền ngẫm.

Tôi thấy vị sư chùa già đứng rất lâu dưới cổng chùa, nhìn mãi sợi dây điện đang cắt ngang toà Bitexco trước mặt. Một anh chàng say rượu ngủ khì giữa đường rồi khật khưỡng đứng dậy kéo áo xống mà tiếp tục về nhà. Một cô gái trẻ đang đứng nhìn như bị thôi miên trước bầy dê mà ai đó vừa thả giữa con đường, như thể vừa từ một thế giới nào tới. Có ba mẹ con ăn xin mà tôi từng gặp nhiều lần từ đây đi ra,đứa bé tung tăng vô tư lự. Bà mẹ ẵm theo thằng em vừa đi vừa nựng nịu cho nó ăn quà. Lem luốc. Đen đúa. Mà sao thấy họ như trút bỏ hết cuộc ăn xin bận rộn ngoài kia để có một phút thư giãn, an ổn cùng nhau.

Bên sông, Thủ Thiêm có một nhà thờ nhỏ nằm cuối con đường cũ (chắc trước đây tràn ngập mái nhà). Giờ nhà thờ một mình một bóng giữa cánh đồng tối đen. Noel năm ngoái, khi tôi đi dạo quanh nhà dòng trong đêm lễ, nhìn mái nhà nhọn thẳng thớm lên trời với các ô cửa nhỏ màu xanh phảng ra ánh đèn tuýp trắng trong đêm lễ, tôi đã tưởng mình lạc vào vùng đất của một câu chuyện hay chiếu mùa cuối năm, với ngôi làng nhỏ ít bóng người, tiếng thánh ca ngập tràn và bóng dáng những nữ tu già chậm rãi đi bộ qua khung cửa nhà thờ sáng đèn.

Hôm ấy một nữ tu đã kể cho tôi nghe về cuộc đời của họ, gói gọn trong cõi nhà dòng, ra đời phục vụ rồi lại quay về khi tuổi già đến. Sau lưng nhà dòng cũng là nơi yên nghỉ của những nữ tu đã già và về bên Chúa. Và nhà thờ này đã nằm bên bờ sông hơn trăm năm nay rồi, vẫn thanh lịch, nhã nhặn cà hiền hoà. Đứng từ sân nhà thờ nhìn ra sông, những tấm bảng quảng cáo “sinh từ một đến hai con” khổng lồ cắt xẻ lên bầu trời như những bàn tay quái vật đồ sộ, bấu vào mảng tối om bên này, nơi ánh đèn xa hoa không lan tới kịp.

Buổi chiều ở Thủ Thiêm giống một cái hang động của những người đi trốn, phải trốn vào thật sâu, lướt qua những lùm cỏ hoang, có con đường đi qua không một bóng người, chỉ rặt xà bần, nền nhà, có cả xác búp bê cũ nằm chỏng chơ trong nụ cười không mỏi mệt. Người dọn đi hết, rác trên đường cũng bạc màu theo. Vỏ kẹo bánh, nước ngọt cứ như từ kiếp nào vứt lại.

Khu nhà tôi ở hầu hết là dân tái định cư từ Thủ Thiêm lên. Từ bờ sông lên chung cư cũng có rất nhiều chuyện mắc cười. Ví dụ có anh trai kế bên nhà, mình xăm trổ đầy nhóc, ánh mắt gườm gườm, mấy cô gần đó bảo: nó là giang hồ, xưa nhà đầu hẻm, trấn luôn cái hẻm, dữ lắm.” Giờ lên tầng 3 chắc… hết hẻm rùi nên không còn trấn ở đâu. Có một cô bán bún bò bên hông chung cư, cứ đến chiều thì cô đẩy xe bún, 2 cậu con trai đẩy cái xe nhỏ có chở rau, thịt bò, bún xuống dưới bày bán, bán chừng 4 tiếng hết thì lại đẩy xe đi thang máy lên lầu 8.

Nói chung, mọi người khi rời khỏi bến phà, bờ sông, tuy có nhà mới khang trang hơn, nhưng lại loay hoay không biết mưu sinh thế nào. Rất nhiều người buôn thúng bán bưng đã quay trở lại lập… cái chợ ngay dưới chung cư, rồi người nơi khác cũng đổ về buôn bán theo. Mấy nữ tu hàng xóm của tôi cũng hay kể chuyện về những người bán dạo họ quen từ thuở sống gần bờ sông.

Cứ nhìn Thủ Thiêm thì thấy cuộc đời ngắn ngủi như một khúc gió, thổi một cái thành bãi bờ hoang, thành cuộc đời xa lìa, xáo trộn, cỏ cây phủ mấy hồi màt hành hoang dại.

Cái chung cư tôi ở cũng vậy, vì nó là tái định cư, nên những người xây ra nó không có nhiều tình yêu lắm với những kẻ bị giải toả, nhà xây gì mà ba hồi bong tróc, ba hồi vỡ nứt, ba hồi hỏng thang, rác đọng. Cứ như thể những kẻ đi xây nhà này không hề biết là họ đang xây nên mái ấm cuối cùng cho những người bơ vơ vậy…

Nhìn cho kĩ, mới thấy đứng ở bờ sông hoang dại bẩn thỉu mà còn gắn bó, hiền hoà hơn gấp nhiều lần cuộc đời trên những block nhà đầy ẩn ý kia…

Nguồn: Tổng hợp

Link bài gốc: https://www.24h.com.vn/tin-tuc-trong-ngay/ban-dao-thu-thiem-tu-vung-dat-binh-an-den-do-thi-song-gio-c46a958914.html

https://nguoidothi.net.vn/ban-dao-thu-thiem-noi-ruc-ro-nhat-saigon-22159.html