Chư Đăng Ya, ngọn núi lửa ngủ quên hàng triệu năm ẩn mình giữa đại ngày Tây Nguyên hùng vĩ.
Ngay đến từng miền đất ngỡ đã quá thân quen lại có nhiều cảnh sắc mới mẻ ẩn mình. Quanh chân núi Chư Đăng Ya, nếu chúng tôi không đến để đắm mình thì biết đâu tất thảy còn nằm im với gió.
Chư Đăng Ya thuộc địa phận làng Ploi lagri, xã Chư Đăng Ya, huyện Chư Păh, cách trung tâm phố núi Gia Lai khoảng 30 km về hướng đông bắc và cách điểm du lịch Biển Hồ nổi tiếng 20 km.
Chư Đăng Ya theo tiếng đồng bào J’rai có nghĩa là củ gừng dai.
Không nhiều người biết Chư Đăng Ya chỉ là một trong những ngọn núi đẹp thuộc dãy Chư Nâm. Và càng không thể tin rằng ngay dưới chân núi này là một vùng bình nguyên xanh thẳm, khiến ta cứ ngỡ mình đang lạc giữa một miền đồng bằng xinh đẹp nào đó trên đất nước Việt Nam thân yêu.
Những cây dong tươi tốt mọc cao hơn đầu người được trồng rất nhiều ở đây. Chư Đăng Ya nhìn từ trên cao thật hùng vĩ như một chiếc phễu khổng lồ hoặc cũng khiến ta liên tưởng đến một sân vận động lớn của thế vận hội quốc tế. Dù là gì đi chăng nữa thì tất cả chúng cũng đều được bao trùm lên bằng một tấm vải khổng lồ, rực rỡ sắc màu tuyệt đẹp.
“Theo tiếng Jrai, Chư có nghĩa là núi, Đăng Ya là củ gừng dại. Ngày mới lập làng, cảnh vật ở đây còn hoang sơ lắm. Cây cối và thú rừng cũng còn rất nhiều. Ngoài việc trồng các cây lương thực ngắn ngày, chúng tôi còn đi săn bắt những con thú nhỏ để cải thiện bữa ăn. Chúng tôi yêu cuộc sống và mảnh đất này vô cùng”-già làng Amui Lih nhớ lại. Ông Amui Lih là già làng thứ hai của Ia Gri.
Dấu tích nham thạch để lại nơi đây là một vùng đất đỏ bazan màu mỡ. Người dân bản địa thường trồng trọt các loại cây như ngô, khoai, bí đỏ, dong riềng… làm nguồn lương thực.
Bao quanh Chư Đăng Ya là những rừng cây cổ thụ, hoang sơ, hùng vĩ cùng cảnh sắc thiên nhiên rất tự nhiên và đa dạng. Mỗi mùa, ngọn núi sẽ có những nét đẹp riêng. Cây trồng ở đây xanh tốt bốn mùa. Chư Đăng Ya mang vẻ đẹp của những vạt ngô, luống khoai hay từng đám dong riềng. Điểm nhấn cho ngọn núi là sự hòa quyện của những loài hoa và cỏ dại.
Nhìn từ đỉnh núi Chư Đăng Ya, làng Ia Gri như một bức tranh thiên nhiên hữu tình. Bao quanh làng là những ngọn núi lớn nhỏ, được thêu dệt với nhiều mảng màu xanh ngắt của những cánh rừng. Vào mùa mưa, làng được bao phủ bởi màu xanh bạt ngàn của những ruộng khoai lang, dong riềng, bí đỏ…
Tháng 11, Chư Đăng Ya như thay một chiếc áo mới, rực rỡ sắc vàng. Những dãy hoa màu xanh tốt trên nương được người dân địa phương thu hoạch, chỉ còn lại trơ trọi màu nâu đỏ của đất đá và màu của hoa, cỏ. Lúc này cũng là thời điểm nở rộ của hoa dã quỳ, loài hoa vừa giống hoa mặt trời, vừa giống đóa cúc đại đóa xinh tươi, đẹp hoang dã dưới đại ngàn tây nguyên hùng vĩ.
Theo tiếng của người Gia Rai, Chư Đăng Ya có nghĩa là "củ gừng dại". Nơi đây mang trong mình dấu tích của núi lửa từng hoạt động hàng triệu năm trước.
Một màu vàng rực khoe sắc chói chang giữa ánh nắng của núi rừng. Loài hoa dại đẹp và đầy sức sống như những cô gái người dân tộc J'rai. Dã quỳ mọc trên khắp nẻo đường, triền núi và bao vây cả ngọn núi lửa cao lớn thu hút mọi ánh nhìn và mê hoặc tất cả lữ khách khi lạc chân bước đến vùng đất này. Để rồi không khỏi say đắm, nhớ nhung, mơ mộng, vấn vương với nơi này.
Tuy không sang trọng như cúc vàng, vạm vỡ như hoa hướng dương nhưng dã quỳ lại mang trong mình một vẻ đẹp dung hòa, dân dã và dễ đi vào lòng người . Muốn ngắm trọn vẻ đẹp của núi lửa Chư Đăng Ya, bạn phải mất khoảng 20 phút đi bộ để leo lên đỉnh núi, mục tiêu của bạn sẽ là những cây cổ thụ trên lưng chừng núi. Từ đây bạn có thể ngắm trọn vẹn một vùng trời Gia Lai thanh bình với những mảng xanh của núi rừng, màu vàng của hoa dã quỳ hòa quyện với màu xanh cây cỏ trên nền đất bazan. Đây là một sự trải nghiệm thú vị với những ai thích du lịch phượt, leo núi, dã ngoại về với thiên nhiên. Nếu đặt chân đến Gia Lai, du khách nên đến núi lửa Chưa Đăng Ya để tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên xanh mát, không khí trong lành, chụp ảnh bên những đồi hoa dã quỳ và tìm hiểu về cuộc sống người dân bản địa đầy thú vị. Núi lửa Chư Đăng Ya chắc chắn sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm khó nơi nào có được.
Khắp nơi nơi đều một sắc vàng khiến du khách không khỏi mê mẩn, say đắm trước vẻ đẹp của loài hoa dại này. Không phải loài hoa trong vườn được trồng ngay hàng, thẳng lối, được tỉa xén và chăm chút cẩn thận. Loài dã quỳ dại vươn mình tươi tốt hai bên đường quốc lộ, mọc um tùm, xum xuê trên con đường đất nhỏ hẹp, những lối đi vào nương rẫy. Du khách đến đây được ngắm hoa miễn phí; được hưởng bầu không khí trong lành, mát mẻ; đắm chìm trong nét đẹp tự nhiên và sự hiền hòa, đôn hậu của những người dân tộc J’rai.
Ai đi qua những con đường quanh núi lửa Chư Đăng Ya vào tháng 11 này chắc chắn sẽ ngỡ ngàng trước vẻ đẹp tựa tranh vẽ. Hoa dã quỳ vàng rực bao phủ một vùng, cùng với khung cảnh trong xanh thơ mộng của núi lửa Chư Đăng Ya.
Khi Tây Nguyên bắt đầu se lạnh đầu đông cũng là thời điểm rực rỡ nhất của mùa hoa Dã quỳ với sắc vàng lung linh. Đặc biệt, núi lửa Chư Đăng Ya, huyện Chư Pah được mệnh danh là thiên đường của hoa Dã quỳ và nằm trong top 10 điểm đến hấp dẫn nhất của tỉnh Gia Lai. Đến với núi lửa Chư Đăng Ya vào mùa Dã quỳ nở rộ từ đầu tháng 11 đến nay, du khách đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác bởi sự quyến rũ của bức tranh thiên nhiên nơi đây.
Hình ảnh các cô bé, cậu bé nhỏ thó, đen nhẻm lẽo đẽo theo đàn bò của mình từ sáng đến tối mịt có thể khiến khách du lịch cảm thấy thích thú vì sự khác lạ, mộc mạc đậm chất chân quê. Tuy nhiên, đó hẳn không phải là một tuổi thơ dễ dàng. Đến đây, tôi không tài nào đoán định được tuổi tác của các em, có những em mười một, mười hai tuổi nhưng thân hình chỉ độ hơn bảy, tám tuổi. Nhiều em còn không biết nói tiếng của người Kinh vì không được đến trường đi học. Tuổi thơ quanh quẩn với đàn bò và lương rẫy, các em sinh ra và lớn lên tự nhiên như cây cỏ của núi rừng cùng những ước mơ bên ruộng đồng. Những đôi mắt ngây thơ lạ lẫm xen lẫn sự tò mò trước sự ghé thăm của những vị khác lạ của em khiến tôi vừa cảm thấy thương yêu vừa thoáng chút buồn vì tội.
Em Vũ Quỳnh – Huyện Đak Đoa, Gia Lai nói: “Hoa dã quỳ ở nhiều nơi nhưng Chư Đăng Ya có hoa dã quỳ nổi bật nhất. Nó nở rất đồng rộ, nhiều nơi và ánh vàng rất đẹp, nó độc đáo và nổi bật”.
Chốn thơ mộng trữ tình này cũng trở thành nơi chứng kiến biết bao nhiêu cặp đôi nam nữ nên duyên vợ chồng. Nó là bối cảnh của những bộ ảnh cưới tuyệt đẹp vì cả cô dâu lẫn chú rể đều bị mê hoặc bởi nét đẹp tự nhiên, hoang sơ của núi rừng, cây cỏ.
Không chỉ vậy, khi lên trên đỉnh núi, những thảm hoa cỏ lau với sắc hồng tím lung linh như những thảm lụa tung bay trong nắng gió hòa quyện cùng không khí mát lạnh nơi đây đã đem đến cho du khách nhiều cảm xúc với những ấn tượng không thể nào quên. Chính những nét độc đáo ấy mà mùa hoa Dã quỳ, rất đông du khách trong và ngoài tỉnh đến đây để chụp hình, ngắm hoa Dã quỳ và tận hưởng khí trời mát mẻ trên đỉnh núi Chư Đăng Ya.
Nhìn từ trên cao, Chư Đăng Ya thật hùng vĩ như một chiếc phễu khổng lồ thay áo từng mùa một. Nó còn khiến người ta liên tưởng đến một sân vận động lớn của thế vận hội quốc tế bởi những ô vuông ngang dọc được xếp lại với cạnh nhau với nhiều màu sắc tự nhiên.
Là điểm đến nổi tiếng và không thể bỏ qua khi đến Gia Lai, núi lửa Chư Đăng Ya cuốn hút, mời gọi du khách muôn phương đến để tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên xanh mát, không khí trong lành, lưu lại những kỷ niệm bên những đồi hoa Dã quỳ và tìm hiểu về cuộc sống người dân bản địa với bao thú vị. Thiên nhiên tươi đẹp đầy cuốn hút quanh núi lửa Chư Đăng Ya chắc chắn sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm không thể nào quên…
Dưới chân núi lửa Chư Đăng Ya mùa gặt là những ruộng lúa vàng trĩu hạt. Một cảnh tượng thanh bình của vùng cao nguyên hoang dã. Lúa ở đây không được trồng thành những ruộng dài thẳng tắp cò bay như miền tây mà chia ra từng ô nhỏ như ô bàn cờ để tiện việc chăm sóc và tưới nước. Nhìn từ trên cao, chúng hợp lại tạo thành những hình thù và màu sắc bắt, thú vị vô cùng.
Nhìn từ đỉnh núi Chư Đăng Ya, làng Ia Gri như một bức tranh thiên nhiên hữu tình. Bao quanh làng là những ngọn núi lớn nhỏ, được thêu dệt với nhiều mảng màu xanh ngắt của những cánh rừng. Vào mùa mưa, làng được bao phủ bởi màu xanh bạt ngàn của những ruộng khoai lang, dong riềng, bí đỏ… Đến mùa khô, sắc vàng rực rỡ của dã quỳ tràn ngập khắp mọi con đường dẫn vào làng, lên triền núi. Người già tỉ mẩn chỉnh lại những chiếc chiêng để chuẩn bị cho mùa lễ hội. Thanh niên rủ nhau lợp lại mái nhà rông. Nhịp sống ở Ia Gri chầm chậm trôi qua trong yên bình, trong trẻo. Những năm gần đây, làng Ia Gri được biết đến như một địa chỉ du lịch của huyện Chư Pah bởi vẻ đẹp của loài hoa dã quỳ và ngọn núi lửa Chư Đăng Ya. Người làng vui mừng khi được đón du khách gần xa tới tham quan, tìm hiểu về cuộc sống cũng như văn hóa dân tộc Jrai.
Mỗi mùa Chư Đăng Ya mang đến một vẻ đẹp riêng biệt, không nhàm chán. Vì thế, nếu chịu khó ghé lại thăm người bạn núi rừng tây nguyên nhiều lần, bạn lại càng hiểu và yêu hơn mảnh đất này.
